Miasto leży na terytorium pruskiej Pogezanii. Przed nadejściem Krzyżaków była to osada dziedziczna Prusa Pasłoka, od którego najprawdopodobniej pochodzi nazwa miasta. Są też inne wersje tej nazwy. Twierdzi się, że miasto kiedyś otaczał pas łąk, w które i dzisiaj obfitują okolice miasta. Inna wersja związana jest z rycerzem, który jadąc koniem, zgubił pas i łęk - stąd Pasłęk. Potwierdza to herb Pasłęka, który przedstawia rycerza jadącego na koniu przez trzy pagórki. Rycerz z pasłęckiego herbu trzyma tarczę w barwach mistrza Zakonu Krzyżackiego - Meinharda von Querfurta z Elbląga, założyciela miasta, który sprowadził pierwszych osadników – Holendrów.
Miasto przed lokacją nosiło nazwę Paslok, forma spolonizowana - Pasłęk. Prawa miejskie otrzymało 29.09.1297r. Miasto zbudowali uchodźcy z Holandii, sprowadzeni przez Krzyżaków i nazwali je wówczas Holland. W 1701 roku, aby podkreślić związek miasta z Królestwem Pruskim dodano "Preussisch" i odtąd aż do 1945 roku nosiło ono nazwę Preussisch Holland. W latach 1818-1975 był siedzibą powiatu.
Ważniejsze daty
VI-IX w. Na ziemi pasłęckiej osiedla się pruskie plemię Pogezanów
1231 Po raz pierwszy w dokumentach pojawia się nazwa ziemia pasłęcka – terra Passalucensis
1237-1238 Krzyżacy pod wodzą Hermana Balka dokonują podboju Pogezanii
1260 – 1273 Wybuch powstania pruskiego powoduje przejściową utratę przez Krzyżaków włości Passaluc
1267 Po raz pierwszy pojawia się nazwa osady Pasłęk w niemieckiej formie Pazluch
29.09.1297 Wielki mistrz krzyżacki Meinhard von Querfurt wydaje akt lokacyjny miasta nazwanego wówczas – od kraju pochodzenia osadników – Holland
1319 Pojawia się nazwa Castrum Hollandense dla określenia zamku pasłęckiego
1320 Przebudowa pasłęckiego zamku z drewnianego na murowany - rozpoczęcie budowy kościoła św. Bartłomieja
1396 Dokumenty wspominają proboszcza, rektora szkoły w dawnym Pasłęku
1410 Po bitwie pod Grunwaldem wojska Jagiełły na kilka miesięcy zajmują Pasłęk
1440 Miasto przystępuje do Związku Pruskiego
1455 Przekazanie Pasłęka i okolicznych ziem zaciężnym Czechom, będącym w służbie państwa polskiego
1466 Na mocy pokoju toruńskiego Pasłęk zostaje przy Krzyżakach i staje sie siedzibą komturów (do 1525 roku)
1520 W czasie wojny polsko-krzyżackiej Polacy zdobywają miasto i burzą zamek
1525 Polacy tracą Pasłęk po sekularyzacji Państwa Zakonu Krzyżackiego
XVI – XVII w. Miasto niszczą liczne pożary i nawiedzają epidemie, mimo to następuje rozwój miasta i przedmieścia
1526 Utworzenie w Pasłęku parafii ewangelickiej
1534 Założenie w mieście szkoły łacińskiej
1578 Zakończenie odbudowy pasłęckiego zamku
1594-1627 W Pasłęku głoszone są kazania w języku polskim
1627 Wojska szwedzkie wkraczają do miasta, a król szwedzki Gustaw Adolf rezyduje w pasłęckim zamku
1653 Podpisanie rozejmu polsko-szwedzkiego w pasłęckiej farze.
1656 W Pasłęku spotykają się król szwedzki Karol Gustaw i elektor brandenburski Fryderyk Wilhelm i zawierają układ przeciwko Polsce
1688 Rusza poczta konna z Królewca do Malborka przez Pasłęk
1720-1818 W Pasłęku stacjonują wojska pruskie
1752 Włączenie Pasłęka do powiatu morąskiego
1758 Podczas wojny siedmioletniej Pasłęk zajmują na krótko wojska rosyjskie
1807 i 1812 Pobyt w Pasłęku wojsk francuskich
1818 Pasłęk otrzymuje rangę miasta powiatowego
1829 Wybudowana została droga Pasłęk-Zielony Grąd ,w 1832 przedłużona do Elbląga, co zapoczątkowuje budowę bitych połączeń drogowych (m.in. w 1857 r. do Miłakowa, a w latach 1884-1885 do Młynar)
1834 Założenie drukarni
1852 Otwarto linię kolejową Braniewo-Malbork z odgałęzieniem w kierunku Pasłęka
1860 Otwarcie nowoczesnego, jak na owe czasy, szpitala
1869 Budowa sieci wodociągowej w Pasłęku
1879 Uruchomienie linii telefonicznej między Pasłękiem i Zielonką Pasłęcką
1882 Uruchomienie połączenia kolejowego Morąg – Pasłęk – Bogaczewo
1883 Zawiązała się w Pasłęku ochotnicza straż pożarna
XIX w. W Pasłęku powstaje lokalny przemysł, m.in.: 1827 – nowoczesny wiatrak, 1840 – młyn kieratowy, 1848 – ślusarnia, a także garbarnia, tartak i inne
1897 Miasto Pasłęk obchodzi jubileusz 600 – lecia nadania praw miejskich
1898 Pierwsze telefony miejskie
1909 Wzniesienie wieży ciśnień
1925 Zasadzenie lasu przy kąpielisku miejskim „Jeziorko''
1930 Wzniesienie nowego gmachu poczty
1937 Oddano do użytku Stadion Sportowy
25.01.1945 Wojska radzieckie zajmują Pasłęk
1.06.1945 Przekazanie Pasłęka administracji polskiej
1969 Powołano do życia Spółdzielnię Mieszkaniową Lokatorsko-Własnościową "Pasłęczanka". Efektem jej działalności jest powstała dzielnica mieszkaniowa pod nazwą "Osiedle Ogrodowa".
1975 Pasłęk traci status miasta powiatowego
1975 działalność rozpoczyna obecny Zespół Szkół Ekonomicznych i Technicznych im. Stanisława Mikołajczyka przy ul. Wojska Polskiego w Pasłęku
27.05.1990 Pierwsze po wojnie wolne wybory samorządowe do Rady Miejskiej w Pasłęku * podpisanie porozumień o partnerskiej współpracy z partnerami zagranicznymi:
- 1990 r. – z niemieckim miastem Itzehoe,
- 1994 r. – z francuskim Merostwem La Couronne,
- 1998 r. – z Towarzystwem Powiatowym Pr. Holland z siedzibą w Hürth
1991-97 Przy ul. Kopernika wybudowany został kościół p.w. błogosławionego Jerzego Matulewicza
1993 Została zrealizowana największa inwestycja w powojennej historii Pasłęka, którą była rozbudowa i modernizacja oczyszczalni ścieków w Pasłęku oraz budowa kanalizacji sanitarnej i deszczowej na osiedlach Północ i Zarzecze
1996 Odbudowa bramy Młyńskiej przy udziale niemieckiego Towarzystwa Powiatowego Pr. Holland
1997 Obchody jubileuszu 700 – lecia praw miejskich Pasłęka * kapitalny remont Bramy Kamiennej (Wysokiej) przy udziale partnerów niemieckich: Fundacji Współpracy Polsko – Niemieckiej, Towarzystwa Powiatowego Pr. Holland i miasta Itzehoe * wydanie obszernej monografii o ziemi pasłęckiej pt. „Pasłęk – z dziejów miasta i okolic”
* założenie Parku Ekologicznego w Pasłęku
1997-2007 Powstaje nowe osiedle im. 700-lecia Pasłęka przy ul. Partyzantów, osiedle Zydlong zmienia nazwę na Zarzecze, te i pozostałe osiedla (Północ, Ogrodowa) intensywnie się rozbudowują
1999 – 2004 Wybudowanie w Parku Ekologicznym w Pasłęku dwóch sztucznych zbiorników wodnych Zakrzewko I i Zakrzewko II do celów rekreacyjnych
2001 Utworzenie w Pasłęku podstrefy Warmińsko – Mazurskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej
2002 Pierwsze po II wojnie światowej bezpośrednie wybory Burmistrza Pasłęka
2006 Wybudowana została stacja uzdatniania wody w Pasłęku, w 75% z funduszy unijnych
* rozpoczęcie budowy pola golfowego Sand Valley w Pasłęku
2007 -2008 Obchody jubileuszu 710-lecia praw miejskich Pasłęka
*wybudowano ulice gminne: Partyzantów, Spacerową, Krzywą, Słoneczną, Różaną, Firmową oraz zmodernizowano pl. św. Wojciecha
* wybudowana została fabryka mebli STANBOR przy ul. Westerplatte wybudowano obiekt hotelowo - gastronomiczny przy pl. św. Wojciecha.