Gospodarka odpadami

Nowelizacja ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz.U. z 2019r. Poz. 2010 z późn. zm.) wprowadziła szereg istotnych zmian, mających bardzo duży wpływ na funkcjonowanie gminnego systemu gospodarki odpadami komunalnymi oraz zwiększenie jego kosztów. Ustawodawca wyznaczył gminom 12-to miesięczny okres na wprowadzenie zmian w gminnym systemie gospodarowania odpadami komunalnymi, który upływa 6 września 2020 r. Zakres wprowadzonych nowych uregulowań w powyższej ustawie wymaga podjęcia na nowo wszystkich uchwał dotyczących systemu gospodarowania odpadami komunalnymi. Planuje się wprowadzenie zmian w systemie oraz nowych stawek opłat od 1 maja 2020 roku.

Najistotniejsze wprowadzone ww. Ustawą zmiany to:

1. obowiązkowa segregacja odpadów komunalnych i likwidacja możliwości zbierania tych odpadów w sposób nieselektywny;

2. wprowadzenie ustawowo określonych stawek opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi dla nieruchomości niezamieszkałych, kilkakrotnie niższych niż rzeczywiste koszty odbioru i zagospodarowania odpadów komunalnych z tych nieruchomości,

3. zniesienie obowiązku przystąpienia właścicieli nieruchomości niezamieszkałych do gminnego systemu gospodarki odpadami komunalnymi,

4. możliwość zagospodarowania bioodpadów w przydomowych kompostownikach na terenie nieruchomości o zabudowie jednorodzinnej w zamian za obniżenie opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi dla tych nieruchomości.

Najbardziej niekorzystną dla gminy i jej mieszkańców jest zmiana dotycząca wprowadzenia ustawowych stawek opłat za odbiór i zagospodarowanie odpadów komunalnych z nieruchomości niezamieszkałych. Wprowadzone stawki ustawowe są ponad 3- krotnie niższe od stawek obecnie obowiązujących dla tych nieruchomości i ok. 6-krotnie niższe od stawek, które należałoby wprowadzić w 2020 r. dla tych nieruchomości by pokryć rzeczywiste koszty odbioru i zagospodarowania odpadów z nieruchomości niezamieszkałych. Dochody z nieruchomości niezamieszkałych z powodu niskich ustawowych stawek opłat nie będą pokrywać kosztów pochodzących z tych nieruchomości, które to koszty musiałyby zostać przerzucone na właścicieli (mieszkańców) nieruchomości zamieszkałych. W 2020 r. taka „dopłata” do nieruchomości niezamieszkałych wyniosłaby 2,16 zł miesięcznie od każdego mieszkańca ujętego w systemie, tj. 2,16 zł x 12 m-cy = 25,92 zł rocznie od mieszkańca a przy 4 osobowej rodzinie: 25,92 zł x 4 = 103,68 zł rocznie. Władze gminy nie chcąc obciążać mieszkańców nieruchomości zamieszkałych kosztami pochodzącymi z nieruchomości niezamieszkałych, proponują by w „nowym” gminnym systemie gospodarki odpadami komunalnymi zostały ujęte tylko nieruchomości zamieszkałe oraz tylko należące do gminy nieruchomości niezamieszkałe takie jak: szkoły, przedszkola, boiska, place zabaw, parki, instytucje gminne, świetlice wiejskie, remizy, parkingi przystanki, drogi i ulice, z których koszty nie będą uwzględniane przy ustalaniu stawek opłat dla nieruchomości niezamieszkałych.

Już w 2019 r. koszty gminnego systemu gospodarowania odpadami komunalnymi były wyższe o 413.960,19 zł od dochodów z tytułu opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi. W 2020 r. uwzględniając wprowadzenie od 1 maja 2020 r. „nowego” systemu gospodarki odpadami komunalnymi w kształcie, o którym mowa wyżej, całkowity koszt systemu wyniósłby 3.452.939,96zł/rok, a deficyt dochodów dla nieruchomości zamieszkałych oszacowany został na kwotę 1.205.788,88 zł/rok. Głównymi czynnikiem tak wysokiego wzrostu deficytu jest przede wszystkim:

1. wzrost kosztów zagospodarowania odpadów w ZUO w Elblągu, średnio o 14,78% (nowy cennik obowiązuje od 01.01.2020r.),

2. wzrost kosztów odbioru odpadów komunalnych przez przedsiębiorcę od 1 kwietnia 2020r., po planowanym przetargu, o 80%.

   W związku z  powyższymi zmianami przepisów oraz wzrostem kosztów systemu ,zaplanowane zostało podjęcie na sesji w dniu 7 lutego 2020 r. przez Radę Miejską w Pasłęku uchwał w sprawie „nowego” systemu gospodarki odpadami komunalnymi, w tym uchwały dotyczącej nowych stawek opłaty za odbiór i zagospodarowanie odpadów komunalnych z nieruchomości zamieszkałych. W poniższej tabeli przedstawiono porównanie dotychczasowych i proponowanych nowych stawek opłat dla nieruchomości zamieszkałych oraz skutek ekonomiczny nowych stawek pozwalający na pokrycie oszacowanego dla 2020 roku deficytu dochodów z nieruchomości zamieszkałych ujętych w,,nowym” systemie gospodarki odpadami komunalnymi.

   Tabela nr 1.

Należy zauważyć, że w związku z wyłączeniem z systemu nieruchomości niezamieszkałych, nowe stawki opłat dla nieruchomości zamieszkałych będą znacząco niższe.

W przypadku pozostawienia w systemie nieruchomości niezamieszkałych, całkowite koszty systemu wyniosłyby w 2020 r. 3.922.467,21 zł/rok, a deficyt dochodów wyniósłby 1.610.215,65 zł/rok. Deficyt ten, w związku z wprowadzeniem ustawowych („rządowych”) stawek opłat dla nieruchomości niezamieszkałych, musiałby być pokryty w całości poprzez podniesienie stawek opłat dla mieszkańców nieruchomości zamieszkałych. W tej sytuacji nowe stawki opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi dla nieruchomości zamieszkałych byłyby znacząco wyższe i kształtowałyby się następująco:

Tabela nr 2.

Wyższe stawki opłat dla nieruchomości zamieszkałych w przypadku ujęcia w gminnym systemie nieruchomości niezamieszkałych wynikają z faktu, jak już wyjaśniono wyżej, z wprowadzenia ustawowych stawek opłat dla nieruchomości niezamieszkałych, co rodziłoby konieczność ponoszenia większej części kosztów powstających na nieruchomościach niezamieszkałych przez mieszkańców nieruchomości zamieszkałych. Skutkowałoby to potrzebą wprowadzenia większej podwyżki stawek opłat dla nieruchomości niezamieszkałych, zarówno w 2020 r., jak i w latach kolejnych.

Deficyt dochodów, który generowałyby nieruchomości niezamieszkałe w 2020 r. w przypadku ich pozostawienia w systemie wyniósłby 521.380,68 zł/rok, co obrazuje poniższa tabela:

Tabela nr 3.

Wskazany w ww. tabeli deficyt dochodów z nieruchomości niezamieszkałych w kwocie 521.380,68 zł za 2020 r. musiałby być przerzucony na mieszkańców nieruchomości zamieszkałych poprzez wyższą podwyżkę stawek opłat dla nieruchomości zamieszkałych, przedstawioną w Tabeli nr 2.

W związku z powyższym proponuje się wyłączenie z gminnego systemu gospodarki odpadami komunalnymi nieruchomości niezamieszkałych nie będących własnością gminy, co przełoży się na mniejszą podwyżkę i niższe stawki opłat dla mieszkańców nieruchomości zamieszkałych za odbiór i zagospodarowanie odpadów komunalnych. W 2020 r. obowiązywałyby nowe stawki opłat wskazane w Tabeli nr 1.

Należy zaznaczyć, że nowe stawki opłat dla mieszkańców nieruchomości zamieszkałych w gminie Pasłęk będą dużo niższe od stawek w innych gminach naszego regionu. W gminie Pasłęk nowa stawka za selektywnie zebrane odpady komunalne wynosi od 13,13 zł do 17,90 zł/osoby, a przykładowo nowe stawki: w gminie Frombork – 31 zł/osoby, w gminie Rychliki – 25 zł/osoby, w gminach Morąg, Godkowo i Małdyty – 22 zł/osoby, w gminie Tolkmicko – 23 zł/osoby, w gminie Pieniężno 19 zł/osoby, w gminie Lidzbark Warmiński – 22 zł/osoby, w gminie Młynary – powyżej 20 zł/osoby (planowane).

W sąsiednich gminach w 2020 r. nastąpił wzrost kosztów odbioru odpadów od 40% do nawet 234%.